członek rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk (PAN). Ukończył studia na Wydziale Inżynierii Lądowej Politechniki Warszawskiej oraz Wydziale Matematyki, Mechaniki i Informatyki Uniwersytetu Warszawskiego. Obronił doktorat i habilitację, a w 1989 r. uzyskał tytuł profesora nauk technicznych. Autor ok. 250 publikacji naukowych i kilku książek poświęconych zastosowaniom nowoczesnych metod komputerowych w badaniach naukowych, technice i medycynie. Prezes PAN od 2007 r. do 2015 r. W latach 2001-2005 minister nauki i informatyzacji oraz przewodniczący Komitetu Badań Naukowych. W latach 2006–2010 doradca społeczny prezydenta Lecha Kaczyńskiego ds. kontaktów ze środowiskiem naukowym. We wrześniu 2020 r. powołany na przewodniczącego Polskiego Komitetu ds. UNESCO. Kawaler Orderu Orła Białego.